Rak prostaty to jeden z najczęściej występujących u mężczyzn nowotworów, zaraz po raku płuca. Dotyczy głównie mężczyzn po 60. roku życia, ale pojawiają się też pacjenci po 50. Jest to nowotwór złośliwy, ale w porównaniu z rakiem płuca o nieporównywalnie łagodniejszym przebiegu i – u większości pacjentów – znacznie lepiej rokującym.
Pierwsze sygnały…
Rak prostaty to niestety nowotwór, który często aż do późnego stadium zaawansowania nie daje żadnych objawów. Często rozpoznawany jest u mężczyzn, którzy mają dolegliwości związane z przerostem gruczołu krokowego. Ci pacjenci kontrolują się u urologa, a jednym z elementów tej kontroli jest często ocena PSA, czyli markera, który jest specyficzny dla raka prostaty, chociaż nie tylko dla niego… Niemniej wzrost poziomu PSA jest najczęściej sygnałem, który skłania urologa do wykonania biopsji, która potwierdza lub wyklucza rozpoznanie raka.
Specyficznych objawów dla wczesnego raka prostaty właściwie nie ma. Często bywa tak, że pierwszymi objawami są dolegliwości wynikające, np. z rozsiewu do kości, czyli przerzutów już zaawansowanej choroby.
Jak leczy się raka prostaty?
W leczeniu raka prostaty trzeba rozgraniczyć przede wszystkim dwie sytuacje: wczesny rak prostaty, czyli ograniczony do gruczołu oraz rozsiany rak prostaty. To są zupełnie inne sytuacje kliniczne i wymagają innego postępowania.
W raku rozsianym główną rolę gra leczenie hormonalne. Pacjent otrzymuje hormony, które powstrzymują wydzielanie testosteronu przez jądra, co z kolei często powoduje cofnięcie się częściowo choroby lub jej zatrzymanie nierzadko na wiele lat.
W przypadku leczenia wczesnego stadium choroby dominują dwie metody leczenia – zabieg operacyjny lub radioterapia.
O radioterapii przeczytasz TU:
https://nu-med.pl/jak-leczymy/radioterapia/
Wybór jednej z tych metod zależy od zaawansowania choroby, ponieważ mimo że nowotwór ograniczony jest tylko do gruczołu, to oczywiście może być mniej lub bardziej zaawansowany.
Ważne są preferencje pacjenta, gdyż skutki uboczne leczenia, w zależności od zastosowanej metody, są różne.
Rola konsylium
Decyzja co do wyboru metody zapada podczas konsylium – czyli spotkania pacjenta z lekarzami różnych specjalizacji. To w jego trakcie podejmowanych jest większość decyzji terapeutycznych. Pacjent dyskutuje z lekarzami – onkologiem, radioterapeutą, chirurgiem, urologiem… Zbierając wszystkie dane i opinie można podjąć decyzję najkorzystniejszą dla niego.
Radioterapia – z czym się wiąże?
Radioterapia w większości przypadków jest równie skuteczna jak chirurgia i wyniki odległe są bardzo podobne.
Leczenie promieniami nie jest specjalnie uciążliwe, ale trwa długo. Pacjent musi być świadomy, że czeka go siedem tygodni codziennych zabiegów. Z metodą tą, podobnie jak z innymi, związane są skutki uboczne. Gruczoł krokowy położony jest blisko cewki moczowej i odbytnicy. Mimo nowoczesnych technologii, które umożliwiają bardzo precyzyjnie ograniczyć dawkę promieniowania do gruczołu krokowego, okoliczne zdrowe narządy otrzymują pewną dawkę promieniowania, co może jednak powodować ich podrażnienie.
Znaczniki
Technologią stosowaną w radioterapii raka prostaty w celu zwiększenia precyzji leczenia jest wszczepianie do prostaty znaczników. Są to małe metalowe elementy, które pozwalają na bardzo precyzyjne określenie położenia prostaty każdego dnia i dopasowanie codziennie zaplanowanego pola napromieniania.
Ciekawostka
Prostata jest narządem, który potrafi się przemieszczać. Jego ruchy mogą dochodzić do centymetra lub nawet dwóch centymetrów odchyleń dziennie.
Czy raka prostaty można wyleczyć?
Na to pytanie nie ma jednej odpowiedzi. Wszystko zależy od stopnia zaawansowania choroby. Obecnie pięcioletnie przeżycia w Polsce kształtują się na poziomie 70%. Na świecie przekraczają 80% i spowodowane jest to rozpoznawaniem raka we wczesnym stadium.
Jeśli pacjent jest zdiagnozowany z wczesnym rakiem prostaty i poddany jest radioterapii lub operacji, to rokowanie jest bardzo dobre, a statystyki mówią, że wyleczeni są w ponad 90%.
Rokowanie oczywiście pogarsza się u chorych, u których naciek wychodzi poza gruczoł krokowy. Poważnie u tych, u których doszło do przerzutów do węzłów chłonnych innych narządów.
Życie seksualne
Wielu pacjentów obawia się, że choroba wykluczy ich z życia seksualnego. Takie sytuacje oczywiście mogą się zdarzyć. Najczęściej do zaburzeń erekcji dochodzi po zabiegu chirurgicznym, jednak nie jest to częste powikłanie. Pacjent poddawany operacji wie, że w jej trakcie może nastąpić, ale nie musi, uszkodzenie nerwów otaczających gruczoł.
Na zaburzenia w tej sferze wpływa też hormonoterapia. Ta metoda często towarzyszy radioterapii, ale leki podawane są tylko czasowo. Po zakończeniu leczenia poziom hormonu wraca do normy i życie seksualne stopniowo się normalizuje.
Kiedy pierwsze badania?
Po 60. roku życia każdy mężczyzna powinien sprawdzić poziom PSA we krwi. Jeśli jest podwyższony, należy skonsultować z urologiem potrzebę wykonania biopsji, gdyż tylko ona potwierdza rozpoznanie.
Ważne, żeby pamiętać, że samo podwyższone PSA jest powodem, żeby rozpocząć diagnostykę, natomiast nie jest dowodem na nowotwór.